Pensioen en scheiding

20-05-2020

Pensioen en echtscheiding.

Per 1 januari 2022 treedt er een nieuwe wet in werking aangaande de verdeling van het pensioen na een scheiding. In deze blog schrijf ik over de verdeling van de pensioen na de scheiding, hoe dat nu geregeld is en wat er verandert vanaf 1 januari 2022.

Ben je gehuwd in gemeenschap van goederen, dan valt het pensioenrecht in de huwelijksgoederengemeenschap. Dat betekent dat jullie dan beiden volgens de wet een gelijke rechten hebben. Ben je gehuwd op basis van huwelijkse voorwaarden, dan word je recht beschreven in de huwelijkse voorwaarden (onderlinge verdeling en de werkwijze van de pensioenverzekeraar).

Gemeenschap van goederen

Bij een scheiding kun je aanspraak maken op:

1. Een deel van het ouderdomspensioen dat je ex-partner tijdens het huwelijk heeft opgebouwd.
2. Een deel van het nabestaandenpensioen dat je ex-partner tijdens het huwelijk heeft opgebouwd.

Je houdt dus een deel van je eigen pensioen en je krijgt een deel van je ex-partner. De wettelijke verdeling is 50-50%, maar je mag ook kiezen voor een andere onderlinge verdeling. Dit dien je dan wel vast te leggen in een echtscheidingsconvenant. De pensioenverzekeraar kan het echtscheidingsconvenant opvragen bij jullie.

Om te kunnen bepalen wat je pensioenrecht na de scheiding is, dien je dus te weten welk bedrag er tijdens jullie huwelijk aan ouderdoms- en nabestaandenpensioen is opgebouwd. Zowel door jou, als door je partner. Dit kun je door je pensioenverzekeraar of tussenpersoon laten berekenen. Sommige verzekeraars vragen geld voor het maken van deze berekening. Toch is het belangrijk om dit bedrag te weten. Tijdens een mediationtraject verstrek ik jullie een brief die je aan de verzekeraar kunt sturen om dit bedrag op te vragen.

Je kunt ook kiezen voor uitruiling van pensioenrechten, door bijvoorbeeld een betaling van een geldbedrag ineens, een verhoging van de maandelijkse alimentatie in combinatie met afzien van pensioenrechten, of de overwaarde van de koopwoning wegstrepen tegen pensioenrechten. Let op de fiscale consequenties hiervan. Ook dan dien je te weten over welke bedragen je praat.  Ik kan ondersteunen bij het formuleren van een fiscaal neutraal echtscheidingsconvenant.

De pensioenverzekeraar

De uiteenrafeling van het pensioen kan bij scheiding door de pensioenverzekeraar op twee manieren worden geregeld: verevening of conversie

1. Verevening: de opbouwer behoudt bij scheiding zijn hele pensioen. Bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de opbouwer keert de pensioenverzekeraar hetgeen aan de ex-partner uit dat is afgesproken. Als de ex-partner dan al is overleden, behoudt de opbouwer zijn hele pensioen (dus ook het eerder afgesproken deel van de ex-partner). Bij overlijden van de opbouwer vervalt het recht op het ouderdomspensioen van de opbouwer en resteert voor de ex-partner alleen het deel van het nabestaandenpensioen en eventueel het bijzondere partnerpensioen.

 

2. Conversie: bij scheiding wordt het recht van de ex-partner meteen van de opbouwer overgeheveld aan de ex-partner. Dit heeft als nadeel dat de opbouwer dan hierover niet meer kan beschikken. Bij eerder overlijden van de ex-partner is de opbouwer dit deel toch kwijt. Bij eerder overlijden van de opbouwer komt het deel van het ouderdomspensioen van de opbouwer, niet te vervallen voor de ex-partner (dat is immers al eerder meegenomen in het verdeelde recht) met andere woorden: de maandelijkse uitkering aan de ex-partner is bij vroegtijdig overlijden van de opbouwer bij conversie hoger zijn dan bij verevening.

Je dient de pensioenverzekeraar zelf tijdig te informeren over welke vorm je kiest. In dat geval worden beiden personen gelijk fiscaal belast. Als je de pensioenverzekeraar te laat informeert, wordt de opbouwer volledig fiscaal belast (en kan deze later het ex-partner deel aftrekken van de belasting). Verderop in de blog informeer ik over de termijnen.

Dus je neemt deze stappen:

1. Stel vast of je gehuwd bent op basis van gemeenschap van goederen of op basis van huwelijkse voorwaarden.
2. Bij huwelijkse voorwaarden volg je deze op.
3. Bij gemeenschap van goederen:

• Laat de pensioenverzekeraar berekenen wat je tijdens het huwelijk hebt opgebouwd aan ouderdoms- en nabestaandenpensioen.
• Bespreek samen voor welke verdeling je kiest (gelijke verdeling of niet). Je kan ook kiezen voor uitruiling.
• Maak een keuze tussen verevening of conversie.

4. Als je afwijkt van de wet (zie onder) en/of de huwelijkse voorwaarden, dan leg je dit met behulp van een mediator vast in een echtscheidingsconvenant)
5. Bericht zelf de pensioenverzekeraar(s) tijdig over de bovengenoemde keuzen.

Nieuwe ontwikkelingen pensioen bij echtscheiding.

Per 1 januari 2022 komt er ten aanzien van de verdeling van het pensioen bij scheiding een wetswijziging

Regeling tot 1 januari 2022:

De huidige is verevening de hoofdregel en is conversie het alternatief. Bij de huidige wet heeft de ex-partner, behalve bovenstaande rechten, ook nog recht op de helft van het vóór het huwelijk opgebouwde nabestaandenpensioen. Er is voor partijen een termijn van maximaal twee jaar om de pensioen verzekeraar te informeren over de wijze van verdeling van de pensioenen. Een verzekeraar mag conversie weigeren.

Regeling vanaf 1 januari 2022

Vanaf dat moment is conversie de hoofdregel en is verevening het alternatief.  De pensioenverzekeraar dient mee te werken aan conversie en mag de andere vormen weigeren. Vanaf 1 januari 2022 is er ook geen recht meer op een deel van het nabestaandenpensioen dat vóór het huwelijks is opgebouwd. De termijn om de pensioenverzekeraar te informeren is ingekort tot maximaal zes maanden na bijschrijving van de echtscheiding in het register.

Voor echtscheidingen die voor 1 januari 2022 zijn bijgeschreven in het register, geldt nog de huidige wetgeving (verevening als uitgangspunt).    

• 

« Naar overzicht